Bipolar bozukluk , bipolar afektif bozukluk, ikiuçlu duygudurum bozukluğu, manik depresif hastalık eşanlamlı olarak kullanılır. İki ayrı uç durum olan Depresif duygudurum yani çökkünlük ile manik- hipomanik dönemlerin bulunduğu dalgalanmalar ile karakterizedir.
Toplumda görülme sıklığı % 1 kadardır. Kadın ve erkeklerde eşit oranda görülür. Sıklıkla mevsimsel bir gidiş görülür. Depresyon daha çok ilkbahar ve sonbaharda, mani ise yaz aylarında ortaya çıkar.
Mani döneminin başlıca belirtileri şunlardır.
– Yükselmiş duygudurum ya da irritabilite (kolay sinirlenme,öfkelilik)
– Benlik saygısında artış ,kendini olduğundan daha güçlü, yetenekli, muktedir görme
– Uyku gereksiniminde azalma, örneğin kişi günde sadece 2 saat uyuduğunda bile kendini dinlenmiş hisseder.
– Her zamankinden daha fazla konuşma, konuşmanın hem hızı hem süresi artmış olabilir.
– Düşünce uçuşmaları, düşünceler sanki yarış içerisindeymiş gibi ardı ardına gelir.
– Dikkat dağınıklığı, dikkati bir konuda uzun süre tutmak güçleşmiştir, kolayca başka yöne çekilebilir.
– Hiperaktivite, toplumsal yönden , işte, okulda yada cinsel açıdan eylemlilikte belirgin bir artış vardır.
– Kötü sonuçlar doğurma olasılığı yüksek, zevk veren etkinliklere aşırı katılma. Elindeki bütün parayla düşünmeden alışveriş yapmak,uygunsuz cinsel eylemler,sorumsuzca araç kullanmak gibi
Hipomani bu tariflenen mani halini daha hafif halidir denilebilir. Kişinin işlevselliğini daha az bozar,neşeli ,iyi hissetme hali içerisindedir.Düşünce ve hareketleri daha amaçlıdır ve çoğunlukla dışarıdan bir değişiklik olduğu fark edilmesine karşın kişi günlük yaşamına devam edebilir.
Bipolar bozuklukta bu tariflenen mani- hipomani hali ile arasında iyilik hallerinin bulunduğu depresyon dönemlerinin birbirini takip ettiği dalgalanmalar vardır. Bazen mani ve depresyon belirtileri iç içe bulunabilir ki bunlar Karma Dönemlerdir.
Manik hastaların içgörülerinin olmayışı bu hastalığın tanı ve tedavisini güçleştiren sebeplerin başında gelir. Kendi durumlarından memnundurlar. Dışarıdan fark edilebilen belirtiler yüzünden tedavi önerilmesi anlamsız gelebilir ve öfkelenebilirler.
Tedavi akut dönem tedavisi ve tekrarlayan hastalık dönemlerinin kontrolünü amaçlayan koruyucu tedavi olarak ikiye ayrılır. Duygudurum dengeleyiciler, antipsikotikler ve antidepresanlar kullanılan başlıca ilaçlardır. İlaç tedavisinin yanında hastanın hastalığının belirtilerini tanıması, tedavi gereksinimini kabullenmesini amaçlayan eğitsel destek ve sorunlarla başa çıkmasını kolaylaştırıcı girişimler uygulanır.
Özetle Bipolar Bozukluk uzunsüreli , değişkenlik gösteren, tekrarlayıcı, yakın takip ve tedavi gerektiren bir hastalıktır.
